Nogal snel nadat je ’s ochtends je ogen hebt geopend, weet je hoe laat het is. Letterlijk en figuurlijk.
Voelen je oogleden zwaar aan, of staan ze wijd open om dat frisse ochtendlicht op te nemen? Voelt je lichaam zich uitgeput als je naar de snoozeknop zoekt, of ben je fris en klaar om op te staan om een nieuwe productieve dag aan te vatten? Wat je antwoord ook is, één ding is bepalend: een goede nachtrust.Slaapproblemen zijn iets waarover velen van ons over kunnen meepraten. Beter zou zijn dat we erover nadenken.
Dat is nodig om ’s morgens en plein forme op te kunnen staan.
Wat is beter slapen?
Velen van ons worstelen met slaapproblemen, hebben moeite om in slaap te vallen of om rustig door te slapen. Er is grote behoefte aan betere slaap. En als we zeggen “betere slaap”, hebben we het echt over herstellende slaap, waar ons lichaam in staat is om te rusten en regenererende functies voor spieren, organen en geest uit te voeren.
Onze slaap telt verschillende fasen, die samen een cyclus vormen
Wanneer we inslapen, is er sprake van sluimeren. Deze overgangsfase van waken naar slapen duurt een paar minuten. Onze lichaamstemperatuur daalt en onze spieren ontspannen. In dit stadium maken onze ogen langzame bewegingen. Het gevoel dat we ook kunnen hebben wanneer we vechten tegen onze slaap: onze ogen draaien langzaam weg en we hebben het moeilijk om ze open te houden.
Het sluimeren gaat over in lichte slaap, het begin van de ‘echte’ slaap. In dit slaapstadium spenderen we – in cycli – tot de helft van de nacht. Dat is diep genoeg om in slaap te blijven maar onvoldoende om uit te rusten.
Naarmate de hersenen trager werken, wordt onze slaap dieper. Na ongeveer een halfuur wordt de lichte slaap gevolgd door diepe slaap. Dat is de slaap die ons lichaam nodig heeft voor het fysieke herstel: er komen groeihormonen vrij en ons lichaam doet nieuwe kracht op voor de volgende dag. Zijn we overdag heel actief geweest, dan zullen we de volgende nacht ook meer diepe slaap hebben. Deze slaap wordt gekenmerkt door trage hersengolven. In de diepe non-rem-slaap worden in onze hersenen informatie uitgewisseld en herinneringen aangemaakt. Onze ademhaling is diep en onze hartslag is langzaam en regelmatig.
Na ongeveer een uur van lichte en diepe slaap, volgt de droomslaap of rem-slaap. Deze slaap wordt gekenmerkt door snelle hersenactiviteit die dicht aansluit bij onze hersenactiviteit wanneer we wakker zijn. Deze fase van de slaap is dan ook vooral belangrijk voor onze hersenen: ze gebruiken deze slaap om de gebeurtenissen, informatie en emoties van de voorbije dag te verwerken. In wakkere toestand ontvangen we informatie die we in non-rem-slaap tot nieuwe herinneringen vastleggen. Deze slaap is essentieel voor onze inzichten en probleemoplossende vaardigheden.
In de rem-slaap zijn we moeilijk te wekken. Worden we wakker, dan zijn we ook meteen klaarwakker, net omdat onze hersenen al zo actief waren. Er is veel activiteit bij de oogspieren, de hartspier en het middenrif. Karakteristiek voor de rem-slaap zijn snelle oogbewegingen (rapid eye movements). Hoe meer oogbewegingen iemand maakt tijdens zijn rem-slaap, hoe meer emoties hij ervaart in zijn droom. De rem-slaap maakt ons emotioneel en creatief brein mogelijk. Kinderen maken veel meer oogbewegingen in hun rem-slaap.
Respecteer dus zo veel mogelijk de natuurlijke slaap-en ontwaakcyclus van je lichaam.
Die cycli volgen is één van de belangrijkste vereisten om beter te slapen.
Als je je aan die regelmaat houdt, zal je je veel energieker voelen dan wanneer je hetzelfde aantal uren op verschillende tijdstippen slaapt, zelfs als je je slaapschema met een uur of twee wijzigt.
Probeer elke dag op hetzelfde moment te gaan slapen en op te staan. Dat helpt om de interne klok van je lichaam in te stellen en de kwaliteit van je slaap te optimaliseren. Kies een uur waarop je je normaal moe voelt, dus niet ligt te draaien en te keren in je bed. Als je genoeg geslapen hebt, moet je op een natuurlijke wijze wakker worden zonder wekker. Als je toch behoefte hebt aan een wekker, moet je wellicht eerder naar bed. Zorg bij het opstaan voor veel licht. Je lichaam krijgt dan het signaal om er tegen aan te gaan. Regelmaat is uiterst belangrijk.
Wil je graag een exemplaar van ons boekje “Vlot door de Nacht”? Hier vind je het e-book
Dus vanavond begint je betere dag voor morgen!
